بازارسیاه زرشک

رجب زاده - در حالی که مسئولان تعاون روستایی استان مدعی اند که انجام خرید توافقی باعث تنظیم بازار و واقعی شدن قیمت محصولات کشاورزی می شود این نوع خرید نتوانسته باری از دوش زرشک کاران استان بردارد. همین روزها زرشک؛ این محصول استراتژیک با وجود اعلام نرخ خرید توافقی  10 هزار تومان در هر کیلو در برخی نقاط استان از سر ناچاری به دلالانی فروخته 

می شود که می دانند باغداری که جایی برای خشکاندن محصولاش ندارد لاجرم به قیمتی که او تعیین می کند، بی چک و چانه ، حاصل دسرنجشان را می دهند تا ببرد.

فروش زیر نرخ دولتی 

امیرآبادی، یکی اززرشک کاران استان با تما م تلاشی که کرده تا بتواند فردی را پیدا کند تا زرشکش را بیشتر از او بخرد ، در آخر توانسته کیلویی 9 هزار و 200 تومان محصولش را به یک دلال بفروشد. با اینکه نرخ خرید توافقی 10 هزار تومان است چون در منطقه ای که او ساکن است ، تعاونی طرف قرار داد تعاون روستایی ، خرید را به صورت اقساط انجام میداده و20 درصد مبلغ محصول رابه صورت نقد و بقیه را سال آینده پرداخت 

می کند از این رو او حاضر نشده زرشکش را به این تعاونی بفروشد. این زرشک کار که جایی برای خشک کردن و زرشک ندارد به ناچار محصولش را زیر قیمت خرید توافقی که آن پایین است به دلالی فروخته که پولش را نقد به او پرداخت کرده است. می گوید: اگر مکانی برای خشک و بسته بندی کردن زرشکم داشتم می توانستم سود قابل توجهی از فروش محصول داشته باشم اما درآمدی برای ایجاد یک بارگاه زرشک ندارم. زرشک کار دیگری که زرشک مرغوبش را با کیلویی 7 هزار تومان به دلالان فروخته می گوید: هزینه حمل محصولم تا نزدیک ترین تعاونی برای فروش به نرخ خرید توافقی بالا می شد و من مجبور شدم با این نرخ به دلال بفروشم. اوهم نمی تواند مکانی برای خشک کردن محصولش فراهم کند از این رو با کمترین قیمت زرشکش را فروخته و درآمدی که باید از تولید این محصول نصیبش می شد به دلیل برخوردار نبودن از وسیله حمل یا جایگاهی برای خشکاندن زرشک به جیب دلالان می رود.

هدف؛ تنظیم بازار

پیش ازاعلام نرخ خرید توافقی، قیمت زرشک تازه با قیمت های زیر 8 و حتی 7 هزار تومان معامله می شد و مدیر تعاون روستایی افزایش این نرخ پس از اعلام قیمت خرید توافقی را موفقیتی می داند که ناشی از اجرای این طرح در استان بوده است. قربانی می گوید : نباید هزینه به دولت تحمیل شود با این حال برای حمایت از کشاورز، بحث خرید توافقی مطرح می شود و این روش همانطور که از نامش بر می آید، بر مبنای توافق است، نرخ تعیین شده برای  زرشک ده هزار تومان است اما اینکه یک تعاونی توافقی می کند و به روش های مختلف مبلغ را می پردازد بر اساس توافق است. این مسئول ادامه می دهد: خرید توافقی زرشک در بسیاری ازتعاونی های طرف قرارداد این سازمان در حال اجراست و هیچ مشکلی وجود ندارد و اگر در برخی نقاط مسائلی مطرح می شود، نوع روش خرید که حاصل یک توافق دو طرفه است تعیین کننده است و زرشک کار می تواند محصولش را به نرخی بیشتر و به افراد دیگر بفروشد و در اصل یکی از اهداف طرح های خردی توافقی همین است که با نزدیک شدن نرخ خرید به ارزش واقعی کالا، بازار تنظیم شود وکشاورز لطمه نبیند.او درباره قیمت پایین خرید توافقی زرشک پاسخ می دهد: قیمت گذاری به مجموعه تعاون روستایی مربوط نیست و فقط به ما ابلاغ می شود. گروهی متشکل از کارشناسان و مسئولان مرتبط با در نظرگرفتن شرایط قیمت را تعیین و به ما اعلام می کنند و در تعاون روستایی با انعقاد قرارداد با تعاونی ها، خرید توافقی انجام 

می شود.مشکلاتی در طرح خرید توافقی برای کشاورزان به وجود آمده و او می داند که لازم است این موارد رفع شود از این رو می گوید: پی گیری می کنیم تا در سال های آینده خرید حمایتی زرشک هم مانند زعفران عملی شود و بتوانیم با تحقق آن بیشتر از کشارزان حمایت کنیم و ارزش محصولات استراتژیک استان بیشتر حفظ شود.

2050 هزار تن زرشک

بر اساس اعلام رئیس سازمان جهاد کشاورزی امسال ازباغ های استان 20 هزار و 500 تن محصول زرشک برداشت می شود و در روزهای اول شروع خرید توافقی بیش از 700 تن زرشک در استان ازباغدارن خریداری شده است.خراسان جنوبی با تولید 19 هزار تن زرشک خشک ، 98 درصد زرشک کشور را تولید می کند و  و رتبه اول جهانی تولید این محصول را دارد و از نظر قوسی هدف از خرید توافقی زرشک، کوتاه کردن دست دلالان از دسترنج کشاورزان است. 

اما با توجه به آنچه برخی زرشک کاران 

می گوید، آن طور که این هدف تعریف شده، دست دلالان از دسترج زرشک کاران کوتاه نیست با این حال او بر این باور است که باورود  تشکل‌ها، اتحادیه‌ها و صندوق حمایتی، رغبت کشاورزان برای فروش زرشک به صورت توافقی بیشتر و دست دلال برای خرید زرشک به قیمت زیر ده هزار تومان در استان کوتاه شده طوری که پیش‌بینی می‌شود تا  پایان مهلت خرید توافقی محصول بیشتری در قاین و زیرکوه خریداری شود.

فوریت اجرای طرح استاندار

اما مشکل زرشک کاران با دقیق تر شدن ساز و کار خرید توافقی هم به صورت کامل رفع نخواهد شد، چرا که  ضعف در سیستم فرآوری این محصول در استان باعث شده فعالیت دلالان همچنان در فصل فروش زرشک ادامه داشته باشد. دلالان زرشک تر را از باغداران می خرند و چون امکانات خشک کردن محصول را دارند پس از خرید و بسته بندی با نرخ دلخواهشان وارد بازار می کنند. اینجاست که زرشک کار تفاوت درآمد ناچیز خود از محصولش را با سودی که به جیب دلال می رود می بیند و حسرت می خورد . 13 واحد فرآوری و بسته‌بندی زرشک در خراسان جنوبی فعالیت می‌کند که از این تعداد بر اساس اعلام مسئولان جهاد کشاورزی 6 واحد فعال و 7 واحد نیمه فعال است اما با فعال شدن همه این واحد ها هم نیاز زرشک کاران تامین نمی شود به علاوه اینکه محصولی که از زرشک کار خریداری 

می شود هم باید نرخ منطقی داشته باشداستاندار  چندی قبل از انعقاد  تفاهم‌نامه‌ای که بین شرکت شهرک‌های کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی و استانداری خراسان جنوبی به امضا رسید،گفت ، تفاهم نامه ای که  قرار است براساس آن  ۱۵۰ هکتار بارگاه زرشک و زیرساخت برای کمک به کشاورزان ایجاد شودو می توان گفت تحقق این وعده بیش از هر اقدام دیگری می تواند بخشی از مشکلات امروز زرشک کاران را رفع کند.